
Leesgroep
SPINOZA: VERHANDELING over de VERBETERING van het VERSTAND
Begeleider: Drs. Pieter Dijkshoorn, bereisd, studeerde Filosofie aan de Vrije Universiteit (1972-1977) en geschiedenis aan de UVA (1979-1984). Hij was lange tijd leraar en gaf de Hovo cursus Spinoza, de waere Vrijheid. Over Spinoza schreef hij twee artikelen: Vertoog betreffende de Waere Vrijheid en Tractatus Politicus en Spinoza en Sefardiem.
Ongeveer vier jaar na zijn verbanning uit de Sefardische gemeenschap en daarna uit Amsterdam, schrijft Baruch de Espinoza, die nu Benedictus de Spinoza heet, zijn Verhandeling over de Verbetering van het Verstand (Tractatus de Emendatione Intellectus, afgekort TEI). Hij publiceert het niet, maar komt er meermalen op terug in zijn correspondentie.
De inleiding van dit boekje is een meeslepend betoog over de ijdelheid van dit bestaan en de zoektocht naar het hoogste goed. Spinoza moet dit zelf meegemaakt hebben. Enkele jaren daarvoor is hij zijn baan als koopman/ondernemer, met zijn broer Gabriel, kwijtgeraakt. De joodse gemeenschap stoot hem uit, de christelijke wereld is niet de zijne. Hij zoekt zijn eigen weg. Hij leert Descartes lezen. In het Latijn, bij de vrijdenker Franciscus van den Enden. Maar hij benadert Descartes kritisch. Dit is te lezen in de onderhavige Verhandeling, maar ook in het wel gepluceerde Principia Philosophiae Renati Cartesii. We gaan hier evenwel de Verhandeling over de verbetering van het verstand lezen, zoals geanalyseerd door Theo Verbeek. We leren zo de kennisleer van Spinoza kennen. We gaan ook begrijpen waarom Spinoza tot één van de belangrijke Verlichtingsdenkers wordt gerekend, en ook laten zien, waarin hij zich afzet tegen Descartes (o.a. visie op vrije wil).
Vier bijeenkomsten:
1. De TEI als inleiding
2. Spinoza’s kennisleer, vervolg van eerste deel van de TEI.
3. Tweede deel van TEI.
4. Derde deel van TEI.
Voor de laatste drie bijeenkomsten bereiden we telkens een stuk van de TEI voor. Inbreng van deelnemers wordt verwacht! Boek dat we gebruiken: Spinoza, Verhandeling over de Verbetering van het Verstand (Theo Verbeek), Groningen, Historische Uitgeverij, 2002.
Prijs: € 61,00
Aantal deelnemers: 6 – 8 personen
Locatie: Domus Spinozana, Paviljoensgracht 72-74, Den Haag
Vier woensdagavonden: 10 – 17 – 24 – 31 augustus
Aanmelding en info: dirk.noordman@spinozadenhaag.nl
U kunt uw plaats verzekeren door € 61,00 over te maken naar Stichting Spinoza Den Haag – NL24 RABO0362406561 o.v.v. TEI