Spinoza's Sporen in Voorburg

Waarom verliet de jonge Spinoza zijn geboortestad Amsterdam en verhuisde hij vervolgens binnen twee jaar van Rijnsburg naar Voorburg? En waar precies vond hij in 1663 rust en onderdak in dat vredige dorpje aan de Vliet? Na jarenlange archiefstudie ontdekte Kees van der Leer dat het huidige pand Kerkstraat 37/39 het woonhuis van Spinoza was. 

LEZINGEN  |  Oude Kerk Voorburg, Herenstraat 77  |  28 oktober  13:15-16:00 uur

Filosoof Piet Steenbakkers belicht Spinoza’s leven en denkwereld, in het bijzonder zijn werk en beslissende levensfase in Voorburg.     
Historicus Kees van der Leer toont zijn speurtocht naar de plek waar de 17de- eeuwse vrijdenker Spinoza schuilde voor zijn vijanden. 

Muzikaal intermezzo: cantor-organist Hans Houtman begeleidt het Marianne Vocaal Ensemble op het kabinetorgel, waarbij o.a. werken van Constantijn Huygens sr. zijn te beluisteren. 

BESTEL TIJDIG UW TICKET € 20,00     SPINOZA’S SPOREN IN VOORBURG

ZZZ - BOEK SPINOZA_klein

Boek 'Spinoza in Voorburg'

In 2022 legde historicus Kees van der Leer zijn onderzoek vast in het rijk geïllustreerde boek ‘Spinoza in Voorburg’. Dankzij de vondst van de naam van Spinoza’s huisbaas Daniel Tydeman kon na bestudering van haardstedenregisters, verpondingsboeken, transportregisters, erfenissen, huwelijken en kadastrale gegevens, vastgesteld worden dat het huidige pand Kerkstraat 37/39 het woonhuis van Spinoza is geweest. 

Spinoza woonde op loopafstand van de buitenplaats Hofwijck. Met Christiaan en Constantijn Huygens jr. had hij een gemeenschappelijke interesse in het slijpen van lenzen voor brillen, telescopen en microscopen. De filosoof Benedictus de Spinoza en wetenschapper Christiaan Huygens voerden ook discussies over natuur- en wiskundige zaken. In brieven is te lezen hoe de heren over elkaar dachten, van kritiek tot waardering.

TWEE LEZINGEN  zaterdag 28 oktober 2023  |  Oude Kerk Voorburg
Bij de naborrel is het boek gesigneerd verkrijgbaar tegen gededuceerde prijs.
  

Spinoza's lijfspreuk 'Caute'

Algemeen wordt aangenomen dat Benedictus de Spinoza voor zijn rust en studie het dorp Voorburg verkoos als woon- en werkplaats.

Hier kon hij zich verschuilen voor de mensen die zijn ideeën gevaarlijk vonden. Gedurende zeven jaar (april 1663-eind 1669) kon hij veilig doorwerken aan zijn levenswerk Ethica en er zijn Theologisch Politiek Traktaat voltooien, een verboden betoog over de vrijheid van godsdienst en meningsuiting.  

Steeds was Spinoza op de vlucht voor de repressie van kerk en staat. Met gevaar voor eigen leven vond hij een weg om zijn filosofie voor ons te waarborgen. Zijn lijfspreuk was CAUTE (pas op, wees voorzichtig). Het stond in zijn zegelring gegraveerd, samen met zijn initialen en een doornige roos die verwijst naar zijn Spaanse familienaam d’Espinosa (van een doornige plek).  

Foto: still uit de film ‘Spinoza – een vrije Denker’, 2015. Filmproducent: Robin Lutz

still - later