Filosoof van vrede - De Haagse Spinoza
* Niet meer verkrijgbaar.
Onder auspiciën van de gemeente Den Haag werd het boek Filosoof van vrede – De Haagse Spinoza uitgegeven. De auteur schetst onder meer de zeven Haagse jaren van Spinoza en belicht de onderwerpen die ook nu volop ter discussie staan: de verhouding tussen burger en politiek, macht en vrijheid, kerk en staat. Spinoza zag de vrijheid om te filosoferen als een voorwaarde voor een vreedzame samenleving. Spinoza zag ‘vrijheid’ ook als een noodzakelijk doel van de politiek.
Auteur: prof. dr. Wiep van Bunge (Den Haag, 1960), hoogleraar Geschiedenis van de Wijsbegeerte, Erasmus Universiteit Rotterdam
Publicatie: gemeente Den Haag, 2008. Voorwoord: oud-burgemeester Jozias van Aartsen.
* Beide versies NED en ENG zijn uitverkocht. Wellicht komt er een herdruk van deze specifiek ‘Haagse’ uitgave?
Door Spinoza’s lens
Filosofe Tinneke Beeckman toont hoe Spinoza eerder voor ons lijkt te schrijven dan voor zijn tijdgenoten. Hoe sluit Spinoza’s filosofie van lichaam en geest aan bij ideeën over meditatie en mindfulness? Hoe staat zijn naturalisme tegenover Darwins evolutietheorie? Spinoza verdedigt de democratie. Wat betekenen zijn inzichten voor hedendaagse protestbewegingen? Spinoza was een uitgesproken voorstander van de vrijheid van denken. Welke visie had hij op de relatie tussen Kerk en Staat, geloof en politiek, vrije meningsuiting en censuur? En hoe kan de politiek zich het best tot de moraal verhouden? Niet het minst is Spinoza een filosoof van passies. Niets menselijks lijkt hem vreemd. Wat leert hij over seksualiteit? Vrouwen en holebi’s lijken gelijke rechten te hebben, maar toch staan ze onder druk. Hoe ga je daarmee om? En hoe benader je conflicten in passionele relaties?
Uitgeverij: Pelckmans/Klement, 2012
De lens van Spinoza
Tekenaar Jaron Beekes waagde zich aan een biografie in stripvorm over Spinoza en een toegankelijke inleiding op zijn filosofie. Hij vertelt de veelbewogen geschiedenis van Nederlands grootste filosoof en geeft tegelijk een beeldende inleiding op zijn werk. In de proloog zien we hoe Baruch de Spinoza verbannen wordt uit de Joodse gemeenschap van Amsterdam. Het kan de jonge, veelbelovende koopman niet deren; hij gaat liever zijn eigen weg. Spinoza verlaat Amsterdam om een eigen filosofisch systeem te ontwikkelen: een radicaal, seculier antwoord op religie. Zijn pleidooi voor politieke en religieuze tolerantie leverde hem vijanden op. Gehaat en bestreden bleef hij tot zijn dood vechten voor wat wij nu als vanzelfsprekend ervaren: vrijheid van meningsuiting en godsdienst.
Uitgever: De Bezige Bij, 2011
Dit boek is nog alleen tweedehands verkrijgbaar, maar de moeite van het zoeken waard.
Spinoza - Politiek Traktaat
Het Politiek Traktaat was het laatste werk van Spinoza. Als antwoord op de problemen van zijn tijd, onderzocht Spinoza een staatsvorm berustend op een mengvorm van monarchie, aristocratie en democratie. Na de moord tijdens het Rampjaar 1672 op de staatsgezinde leidsman Johan de Witt en zijn broer Cornelis, kwam prins, stadhouder en legeraanvoerder Willem III aan de macht.
Toen Spinoza toekwam aan het derde hoofdstuk ‘democratie’, overleed hij in februari 1677. Het onvoltooide werk werd in hetzelfde jaar opgenomen in het postume werk Opera Posthuma.
Politiek Traktaat is vertaald, ingeleid en toegelicht door Maarten van Buuren.
Uitgever: Ambo Anthos, 2020
Spinoza, de doornen en de roos
Herman De Dijn schreef dit boek waarin alle onderdelen van Spinoza’s oeuvre, inclusief zijn methodologie, godsdienstfilosofie en politieke filosofie, aan bod komen en waarin de onverminderde actualiteit van zijn denken op overtuigende wijze wordt aangetoond. Het boek is niet alleen voor doorgewinterde spinozisten, maar ook voor ieder die op diepgaande en onderhoudende wijze wil kennismaken met het denken van Nederlands grootste filosoof.
De ondertitel ‘de doornen en de roos’ refereert aan de zegel van Spinoza, waarop getoond wordt: het woord CAUTE (wees voorzichtig), zijn initialen BdS en een bloeiende roos met doornen. SPINOSIS betekent ‘doornachtig’.
Uitgever: Pelckmans, 2009. Alleen nog tweedehands verkrijgbaar.
Herman De Dijn (1943) was hoogleraar aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte en voormalig vice-rector van de KU Leuven. Hij doceerde in Cambridge, Edinburgh, Osaka, Stellenbosch en Mexico, bekleedde de Spinoza-leerstoel aan de Universiteit van Amsterdam en de Erasmus-leerstoel aan de Universiteit van Harvard (VS).
De andere Spinoza
Spinoza staat bekend als de radicale verlichter, de filosoof van vrijheid. Reeds vanaf het vroege begin gaat het in zijn werk om steeds hetzelfde: is er een weg naar het ware geluk? Spinoza onderscheidt twéé wegen: de brede religieuze weg voor de massa en het steile pad van de filosofie voor de enkeling. Telkens staat God centraal.
In plaats van Spinoza aan te passen aan de huidige opvattingen, wil Herman De Dijn juist de ‘ethisch-religieuze’ kern van Spinoza’s visie herontdekken. Spinoza is een echte vrijdenker. Hoewel geen christen, is hij een radicale hervormer van het christendom als massareligie. Hoewel een verlichtingsdenker, ontwerpt hij een rationele ethiek die paradoxaal genoeg uitmondt in een filosofische religie.
De God van Spinoza is niet de bijbelse God. God is volgens Spinoza de natuur, de oerbron van een wereld zonder zin of doel. Hoe is heil mogelijk in een dergelijke wereld?
Pelckmans uitgevers, 2020
SPINOZA - Staatkundige verhandeling
In de Staatkundige Verhandeling onderzoekt Spinoza de grondslagen van de politiek. Uit de natuur van de mens leidt hij af dat de democratie uiteindelijk de enig goede staatsvorm is. Met zijn inzicht dat de veiligheid en de vrijheid van de burger in autoritaire staatsvormen als de monarchie niet gewaarborgd kunnen worden, was Spinoza zijn tijd ver vooruit. De verhandeling vormt dan ook, hoewel onvoltooid, een hoogtepunt van zijn maatschappelijk denken.
Deze uitgave van de Staatkundige Verhandeling – de eerste sinds 1901 en gebaseerd op recente tekstkritische uitgaven van de Latijnse tekst – is vertaald en van aantekeningen voorzien door Karel D’huyvetters en ingeleid door Jonathan Israel.
Uitgeverij Wereldbibliotheek, 2015
Spinoza - Een leven volgens de rede
Het boek van Margaret Gullan-Whur maakt duidelijk hoe Spinoza’s centrale opvattingen zich ontwikkelden binnen het bestek van zijn leven. De auteur richt zich vooral op het streven van de filosoof om in roerige tijden uitsluitend op basis van de rede te handelen. Daarbij maakt ze gebruik van recenter onderzoek en primaire bronnen. Deze aanpak wil een einde maken aan de mythe van Spinoza als de verheven asceet.
Uitgever: Lemniscaat, 2000
Radicale Verlichting
In het boek Radicale Verlichting laat Jonathan Israel zien dat de Verlichting die de westerse samenleving zo radicaal veranderd heeft, in de 17de -eeuwse Republiek der Verenigde Nederlanden geboren is. De uit Nederland afkomstige en in Nederland gevestigde denkers deden Europa op zijn grondvesten trillen. Overal werden de radicale Nederlanders gelezen: Spinoza, Bekker, Van den Enden, gebroeders Koerbagh, Lodewijk Meyer, Van Dale, Van Leenhof, en vele anderen. Hun ideeën bepalen nog altijd ons denken. Israel brengt ze in dit boek op onnavolgbare wijze tot leven.
Uitgever: Van Wijnen, eerste druk 2001
Spinoza, uit zijn gelijkenissen en voorbeelden
Spinoza’s filosofie is fascinerend en hoogst actueel. Het gaat bij Spinoza om een nieuw godsbesef, waarvoor hij in zijn eigen tijd werd verketterd. Uit zijn godsbesef leidt Spinoza op inventieve en systematische wijze allerlei inzichten af op het gebied van ethiek en moraal. Jan Knol illustreert Spinoza’s gedachtegoed in begrijpelijke taal en blijft daarbij dicht bij diens tekst. Zo maakt hij de grote filosoof toegankelijk voor iedereen.
Knol besluit met een gesprek tussen Jezus en Spinoza, waarin hij de overeenkomsten en de verschillen in hun denken op lichtvoetige wijze belicht.
Uitgever: Wereldbibliotheek, 2007
En je zult spinazie eten
De Ethica van Spinoza blijft voor de meeste mensen een gesloten boek, omdat het te moeilijk is. Toch is eenvoud een sterk kenmerk van Spinoza´s filosofie. De verdienste van Jan Knol is dat hij de Ethica zodanig ´herschrijft´ dat deze begrijpelijk wordt voor iedere lezer, jong en oud. Hij gebruikt daarvoor alledaagse bewoordingen en plaveit zodoende de weg naar de kern van het grootse gedachtegoed van Spinoza.
Uitgever: Wereldbibliotheek, 2006
Spinoza I Ethica
Benedictus de Spinoza behoort tot het selecte gezelschap van klassieke filosofen die gezichtsbepalend zijn voor de geschiedenis van het westerse denken. De Ethica is een opmerkelijk boek. Spinoza schreef het boek vooral om zijn lezers dit levensdoel voor ogen te stellen: de mens moet zichzelf zijn, zich niet passief door zijn emoties laten meesleuren, maar zijn vermogens actief versterken en inzicht hebben in zichzelf en in de noodzakelijke samenhang van de wereld. Alleen dan kan een mens gelukkig worden. De Ethica, een klassieker uit de filosofie, heeft Henri Krop voor meer mensen toegankelijk gemaakt.
Michael Zeeman, De Volkskrant:
‘Voornaam uitgegeven in een tweetalige editie: het korzelige Latijn van de zeventiende eeuwse autodidact naast het even zorgvuldige als hedendaagse Nederlands van de Rotterdamse filosoof Henri Krop.’
Uitgever: Bert Bakker, 2011 (zesde druk). Ook bij bol.com verkrijgbaar.
Spinoza
Zonder twijfel is Steven Nadler’s boek Spinoza de meest gezaghebbende biografie van dit moment.
In dit standaardwerk geeft de Amerikaanse filosoof een uitgebreide beschrijving van Spinoza’s persoonlijk leven in de 17de -eeuw en schetst hij daarbij ook de politieke, sociale, intellectuele en godsdienste strijd binnen de jonge Republiek der Verenigde Nederlanden. Tevens behandelt Nadler op verhelderende wijze Spinoza’s belangrijkste werk, de Ethica.
Uitgeverij: Olympus, 2011
De naakte perenboom - op reis met Spinoza
De Vlaamse journalist Rudi Rotthier gaat op zoek naar Spinoza, naar de betekenis van zijn werk en naar het land waarin dat werk ontstond. Zijn ontdekkingsreis in Nederland leidt naar de woonplaatsen van Spinoza, maar ook naar Almere, Waddinxveen, Deventer en Zwolle. Met deze reis stelt Rotthier zich ten doel om de invloedrijke filosoof beter te begrijpen en zo diens denken beter in te kunnen kleuren. Hij doet dit in zorgvuldig gekozen bewoordingen. In deel I komt hij met mooie verklaringen van zowel Spinoza als het Nederlandse denken en doen. In deel II zijn interviews opgenomen met Spinoza-onderzoekers als Wim Klever, Fokke Akkerman, Miriam van Reijen en Jan Knol.
De titel verwijst naar de ‘Juttepeer’ in de binnentuin van het Heilige Geesthofje, gelegen tegenover het woon-, werk- en sterfhuis van Spinoza aan de Haagse Paviljoensgracht. De Juttepeer is de oudste perenboom van Nederland.
Uitgever: Atlas Contact, 2013
Alleen nog tweedehands verkrijgbaar maar de moeite van het zoeken waard.
Spinozaland - de ontdekking van de vrijheid
Dit baanbrekende boek vertelt de wereld van Spinoza: mannen en vrouwen die hartstochtelijk op zoek zijn naar de waarheid. In dit verhaal wordt de zeventiende eeuwse wereld van Spinoza helder tot leven gebracht.
Achterkant boek o.a.:
Spinoza had veel vrienden, zowel binnen als buiten Nederland. Zij leverden een grote bijdrage aan de ontwikkeling van zijn denkbeelden. Velen van hen maakten deel uit van de kring verlichte geleerden, dichters en staatslieden uit de zeventiende eeuw, zoals Christiaan Huygens, Gottfried Leibniz en de gebroeders Johan en Cornelis de Witt.
Maxime Rovere is filosoof en Spinoza-specialist. Hij was tot 2019 docent filosofie aan de Universiteit van Rio de Janeiro, volgde een fellowship aan het NIAS in Amsterdam en is wetenschappelijk onderzoeker bij het IHRIM in Lyon.
Voorwoord: prof. dr. Wiep van Bunge
Uitgeverij Balans: vertaling 2021
Spinoza - Ethica
Spinoza voltooide zijn Ethica in 1675. Om problemen met het kerkelijk gezag te voorkomen besloot hij het werk pas na zijn dood uit te laten geven. Het oorspronkelijke handschrift werd na uitgave weggegooid, maar een vriend kopieerde het woord voor woord. Tot nu toe nam men aan dat ook deze kopie verloren was gegaan. Maar in 2010 deed historicus Leen Spruit een spectaculaire ontdekking: hij vond het overgeschreven handschrift van de Ethica in het archief van de rooms-katholieke Inquisitie. Omdat de tekst op enkele kleine maar belangwekkende punten afwijkt van de Ethica zoals wij die tot dusver kenden, bezorgde Leen Spruit in 2011 samen met zijn collega Pina Totaro een integrale editie van het manuscript in het Latijn.
Op basis van deze editie maakte Corinna Vermeulen een vertaling met verhelderende voetnoten die de lezer de weg wijzen in Spinoza’s gedachtegoed. Corinna Vermeulen is gepromoveerd classicus en professioneel vertaler. Han van Ruler, hoogleraar geschiedenis van de filosofie aan de Erasmus Universiteit, schreef een lovend nawoord.
Boom uitgevers Amsterdam, 2012
Spinoza - en de vreugde van het inzicht
Kees Schuyt doet verslag van de persoonlijke, vijfentwintig jaar durende zoektocht om de vaak moeilijke thema’s van Spinoza onder de knie te krijgen. Met zijn behandeling van alle geschriften, in chronologische volgorde, brengt Schuyt een prachtig beeld van Spinoza naar voren als een consequent filosoof van de vrijheid.
Aan de hand van citaten wordt een aantal raadsels van Spinoza’s filosofie systematisch uitgelegd en ontrafeld. Bestaat er een bestaansdrang, Spinoza’s conatus, die mensen voort doet leven, ook onder de meest bittere omstandigheden? Is kennis en inzicht gradueel van aard? Hoe verhouden vrijheid en determinisme zich tot elkaar? Was Spinoza echt van mening dat ‘het kwaad niet bestaat’?
In een tijd van turbulente politieke emoties voert Schuyt een slotpleidooi om via Spinoza’s filosofie meer te begrijpen van de wereld en van het eigen leven. Spinoza’s filosofie is altijd actueel voor wie zich interesseert voor vraagstukken als ‘het doel van de staat’, voor veiligheid, voorspoed, vrede en vrijheid; voor vrijheid van denken en spreken, evenzeer als voor persoonlijke vrijheid en morele verantwoordelijkheid.
Uitgeverij: Balans, 2017
Spinoza - beeldenstormer en wereldbouwer
In deze toegankelijke biografie schetst Theun de Vries Spinoza’s leven en werk als een geheel, en plaatst dat voortdurend in de woelingen van zijn tijd: de turbulente 17de -eeuw van de Republiek der Verenigde Nederlanden. Het vrije, door niets gebonden denken brengt deze aan de Rede verknochte geleerde in moeilijkheden met zijn Joodse geloofsgenoten en met de calvinistische theologen. De relatie met de staat levert hem eveneens veel vijanden. Ongestoord gaat hij echter zijn gang. De auteur besteedt veel aandacht aan de staatkundige theorieën van Spinoza en noemt hem ‘denker tussen de klassen’.
Gottmer Uitgevers Groep, 1972
Dit boek is mogelijkerwijs nog alleen tweedehands verkrijgbaar.
Het raadsel Spinoza
Wie was Spinoza? Wie was deze moedige, geniale filosoof die met zijn geschriften de wereld veranderde, maar op zijn 23ste in de ban werd gedaan door de hele Joodse gemeenschap van Amsterdam, inclusief zijn eigen familie?
Hoe zag zijn innerlijk leven eruit? En: wat was drie eeuwen later precies de fascinatie van de nazi’s met Spinoza? Waarom roofden ze zijn bibliotheek leeg, maar verbrandden ze zijn boeken niet?
Deze vragen hielden de psychiater en romancier Irvin D. Yalom een half leven bezig. In zijn bestseller Het raadsel Spinoza maakt hij niet alleen van de filosoof een mens, maar onthult hij ook de ware toedracht rond het ‘Spinozaprobleem’ van de nazi’s.
Uitgeverij: Balans, 2014